Những bức ảnh Bác Hồ chúng ta biết được đến ngày nay, thường là không thấy Bác mặc comlê, thắt cà vạt. Nhớ lại khoảng tháng 10 năm 1945, khi đi thăm tỉnh Thái Bình, Bác gặp một đội viên bảo vệ chân đi giầy ghệt, thắt lưng to bản (bấy giờ gọi là xanhtuyarông...) và thắt cả cà vạt nữa. Bác dừng lại nói:
- Chú mà cũng phải thắt cái này à?
Trong Bắc Bộ phủ, thấy có một số cán bộ từ chiến khu mới về đã "xúng xính", Bác nhẹ nhàng:
- Trông các chú ra dáng người thành phố rồi...
Bác bao giờ cũng mong đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, được học hành. Rồi Bác còn mong các cháu có áo đẹp, cụ già có khăn lụa... Bác không bao giờ lấy ý của mình áp đặt người khác, không bắt ai cứ phải theo mình.
Lần sang thăm một nước bạn, một cán lộ ngoại giao xin phép Bác ra phố. Bác bắt cán bộ đó mặc quần áo, thắt cà vạt nghiêm chỉnh rồi mới cho phép đi.
Bác nói:
- Đời sống khá hơn thì ăn mặc cũng được khá lên. Nhưng phải tùy cảnh, tùy thời.
"Thời" và "cảnh" năm 1945 là đa số đồng bào ta vừa qua 80 năm bị áp bức nô lệ, qua cơn đói Ất Dậu, vừa bị lụt bão, miếng cơm, củ khoai chưa đủ ăn, áo không đủ mặc. Thế mà các cán bộ - là những đầy tớ của nhân dân, như lời Bác dạy - lại mặc những bộ quần áo sang trọng, đắt tiền, không phải lúc, thì "khó coi". Khi Bác đi thăm đồng bào nông dân, Bác đi dép, tới ruộng, Bác bỏ dép, xắn quần lội ruộng, tát nước với bà con. Trong khi đó, có anh cán bộ, đi giầy bóng loáng, chỉ có thể đứng trên bờ hỏi thăm.
Báo Nhân dân ngày 18 tháng 5 năm 1994 có đăng một bài, nội dung tóm tắt như sau:
Chuyện rằng vào khoảng cuối tháng 4 năm 1946, do tình hình thực dân Pháp không chịu từ bỏ ý đồ xâm lược trở lại Việt Nam, để tạo điều kiện, thời gian chuẩn bị kháng chiến, Bác và phái đoàn do Thủ tướng Phạm Văn Đồng làn trưởng đoàn, sang thăm Pháp điều đình với Chính phủ Pháp.
Trước ngày ra đi, vẫn thấy Bác làm việc theo đúng thời gian biểu đã định, chẳng thấy Bác "sắm sửa gì". Trong khi đó, một số cán bộ trong phái đoàn lo tìm hiểu "mốt" Pari, lo may mặc những bộ complê, sơmi, cà vạt, đóng giầy mới, và có người còn lo cả khoản nước hoa.
Việc làm ấy của các cán bộ cũng là đều tốt. Nhưng có điều chắc là các "vị" đi hơi xa, hay có thể hơi "ồn ào", có vẻ như một cuộc thi đua may sắm. Chuyện đó đến tai Bác.
Thương yêu, bình đẳng, nhưng không thể không nhắc nhở, Bác nói:
- Các chú muốn thi đua với Tổng thống, Thủ tướng nước ngoài về ăn mặc thì thua họ thôi. Bác cháu ta thi đua với họ về lòng yêu nước, thương dân thì ta mới thắng.
Ý nghĩa câu chuyện:
Yêu nước, thương dân trong Lời kêu gọi thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện ở đạo lý sống có tình có nghĩa, luôn tận tâm, tận lực phấn đấu phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, chăm lo, bảo vệ nhân dân. Theo Người, sự nghiệp cách mạng là của quần chúng nhân dân. Sứ mệnh lịch sử vẻ vang của sự nghiệp ấy là lo làm sao cho: “Toàn dân đủ ăn đủ mặc. Toàn dân biết đọc, biết viết. Toàn bộ đội đầy đủ lương thực, khí giới để diệt ngoại xâm…”. Vậy nên, mọi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ phải gắn bó chặt chẽ với nhân dân, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, thực sự là công bộc của dân.
Nguồn: Sưu tầm