Tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân là một loại hình tư vấn đặc biệt cho nam, nữ chuẩn bị kết hôn, nhằm cung cấp kiến thức về sức khỏe, hỗ trợ thay đổi hành vi, góp phần đảm bảo hôn nhân bền vững, nâng cao chất lượng giống nòi.
Các chuyên gia, y bác sĩ đều khẳng định việc khám sức khỏe sinh sản (SKSS) tiền hôn nhân là một trong những hình thức sàng lọc đầu tiên và vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dân số. Việc khám sàng lọc SKSS tiền hôn nhân mang lại lợi ích trong việc giúp phòng ngừa, phát hiện và điều trị sớm nhiều căn bệnh nguy hiểm cũng như tránh được các hệ lụy không đáng có trong cuộc sống vợ chồng và tương lai thế hệ mai sau.
Việc tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân mang lại nhiều lợi ích cho các bạn trẻ, các cặp đôi đang chuẩn bị tiến tới hôn nhân, cụ thể như sau:
- Trang bị kiến thức sinh hoạt vợ chồng: Đối với những bạn trẻ, việc khám sức khỏe trước khi kết hôn sẽ trang bị cho họ kiến thức, tâm lý về đời sống chăn gối. Nhờ vậy, các cặp đôi sẽ tránh được những khúc mắc phát sinh trong sinh hoạt vợ chồng, tiến tới hòa hợp tình dục - nền tảng quan trọng của một cuộc hôn nhân hạnh phúc.
- Giúp tầm soát các bệnh truyền nhiễm: Trước khi bước vào đời sống hôn nhân, cả hai cần làm các xét nghiệm tầm soát các bệnh truyền nhiễm như viêm gan B, HIV, HCV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nhờ đó sẽ hạn chế được khả năng lây bệnh cho bạn đời (nếu chẳng may bị bệnh) cũng như có kế hoạch điều trị bệnh sớm.
- Giúp phát hiện sớm các bệnh lý sinh sản: Đây là sự chuẩn bị tốt nhất cho quá trình sinh nở của người phụ nữ, tạo tiền đề cho sự ra đời của những em bé khỏe mạnh sau này. Trong trường hợp một trong hai người gặp vấn đề về sinh sản, bác sĩ sẽ có giải pháp can thiệp kịp thời.
- Phát hiện các bệnh di truyền, có thể truyền sang em bé: Khi khám sức khỏe tiền hôn nhân, bác sĩ cũng sẽ khai thác tiền sử gia đình, tiền sử bệnh lý của vợ chồng, trên cơ sở đó đánh giá liệu hai bạn có mang gen di truyền bệnh lý, có thể ảnh hưởng tới con cái sau này hay không.
- Thể hiện trách nhiệm với bản thân và bạn đời: Nếu không biết được tình trạng sức khỏe của bản thân và bạn đời, hai bạn không thể lường trước những rủi ro có thể xảy ra sau khi về chung một nhà: Vợ hoặc chồng vô sinh, bị bệnh truyền nhiễm, con sinh ra bị dị tật bẩm sinh…
Khám sức khỏe tiền hôn nhân bao gồm:
- Xét nghiệm máu trước kết hôn: Xét nghiệm máu là một trong những xét nghiệm cơ bản của các gói khám sức khỏe. Xét nghiệm máu thường bao gồm kiểm tra nhóm máu, chất lượng các tế bào dòng máu, kiểm tra các bệnh về máu như thiếu máu, sự tương thích về nhóm máu của các cặp vợ chồng…
- Xét nghiệm di truyền trước khi cưới: Khám sức khỏe tiền hôn nhân bao gồm xét nghiệm các bệnh lý có thể di truyền từ bố mẹ sang con cái, chẳng hạn như hội chứng Down, hội chứng xương thủy tinh, hội chứng Klinefelter, tam nhiễm sắc thể 18, tam nhiễm sắc thể 13, migraine, rối loạn phổ tự kỷ… Khi người vợ hoặc chồng mắc bệnh di truyền cho gen trội thì khi sinh con, trẻ có nguy cơ mắc bệnh lên đến 50%. Còn nếu bất thường ở gen lặn thì trẻ có nguy cơ mắc bệnh ở mức 25% – 50%.
- Xét nghiệm các bệnh truyền nhiễm tiền hôn nhân: Khám sức khỏe trước khi cưới không thể bỏ qua bước thăm khám, đánh giá các bệnh lý truyền nhiễm như viêm gan A, viêm gan B, HIV… Các bệnh này có thể không có triệu chứng hoặc triệu chứng không rõ rệt, đặc biệt là ở giai đoạn đầu nên rất khó phát hiện. Việc tầm soát, xét nghiệm các bệnh truyền nhiễm trước khi cưới giúp phát hiện, kiểm soát bệnh, thực hiện phương pháp để phòng ngừa bệnh lây nhiễm chéo và lây sang cho con. Việc phát hiện bệnh sớm còn giúp hạn chế nguy cơ bị vô sinh, hiếm muộn.
- Kiểm tra sức khỏe sinh sản trước khi cưới: Các gói khám sức khỏe tiền hôn nhân cho nam và nữ đều có hạng mục kiểm tra sức khỏe sinh sản, bao gồm siêu âm tử cung, siêu âm bụng, kiểm tra nội tiết tố sinh dục, xét nghiệm tinh dịch đồ, xét nghiệm dịch niệu đạo… Khám sức khỏe sinh sản trước khi cưới giúp phát hiện các yếu tố gây vô sinh hiếm muộn, yếu tố làm tăng nguy cơ sinh non, sảy thai…
- Xét nghiệm các bệnh mạn tính trước khi kết hôn: Trước khi kết hôn, các cặp đôi cũng cần thăm khám các bệnh mạn tính để sớm phát hiện, điều trị, theo dõi kiểm soát bệnh, tránh diễn tiến xấu. Một số bệnh mạn tính đặc biệt có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe thai kỳ, làm tăng nguy cơ sinh non, sảy thai, thậm chí dẫn đến tử vong, chẳng hạn như tiểu đường, tim mạch… Các bệnh lý này cần được điều trị càng sớm càng tốt để tránh biến chứng thai kỳ.
Sức khoẻ tiền hôn nhân là một khía cạnh quan trọng, bao gồm sức khoẻ thể chất, tâm lý, và sinh sản. Chúng ta cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc chuẩn bị sức khoẻ trước hôn nhân, từ khám sức khoẻ định kỳ, tư vấn sức khoẻ sinh sản, đến chăm sóc tâm lý và mối quan hệ. Việc này không chỉ góp phần vào hạnh phúc và sức khoẻ lâu dài cho cả hai cá nhân trong mối quan hệ mà còn là nền tảng cho một gia đình khỏe mạnh.
Nguồn: BS. Ngô Thu Phương - Khoa CSSKSS