Trong thời gian vừa qua đã xảy ra một số vụ ngộ độc rượu làm nhiều người phải nhập viện cấp cứu, trong đó có một số trường hợp tử vong, nguyên nhân có thể là do sử dụng phải rượu không có nguồn gốc, do một số cơ sở mua cồn công nghiệp pha chế thành rượu. Xét nghiệm cho thấy hàm lượng độc tố Methanol trong các mẫu rượu này. Ngộ độc rượu xảy ra khi uống quá nhiều rượu ethanol trong thời gian ngắn hoặc do uống quá nhiều rượu có độc chất methanol dẫn đến lượng cồn trong máu quá nhiều. Lúc này gan không kịp đào thải ra ngoài sẽ tổn thương tế bào gan, các bộ phận ở não ngừng hoạt động, kèm các biến chứng nguy hiểm như nghẹt thở, động kinh, hạ thân nhiệt, nhịp tim không đều, thậm chí tử vong.
Rượu có thành phần chính là ethanol, với công thức hóa học C2H5OH, trong khi rượu methanol có công thức hóa học CH3OH. Hai loại rượu này đều được lên men và chưng cất. Thế nhưng, nếu như rượu ethanol lên men từ tinh bột hoặc đường thì rượu methanol lại lên men từ nguyên liệu có chứa cellulose (gỗ). Methanol có trong rượu là một chất cực độc. Methanol thường được sử dụng trong đời sống để làm dung môi trong chất tẩy rửa sơn, nước rửa kính, mực in máy photo,…
Ngộ độc rượu xảy ra khi uống quá nhiều rượu ethanol trong thời gian ngắn hoặc do uống quá nhiều rượu có độc chất methanol dẫn đến lượng cồn trong máu quá nhiều. Lúc này gan không kịp đào thải ra ngoài sẽ tổn thương tế bào gan, các bộ phận ở não ngừng hoạt động, kèm các biến chứng nguy hiểm như nghẹt thở, động kinh, hạ thân nhiệt, nhịp tim không đều, thậm chí tử vong.
1. Triệu chứng ngộ độc rượu
Vốn dĩ rượu methanol dễ gây ngộ độc hơn vì sản phẩm chuyển hóa của methanol là acid formic rất độc, đây cũng là tác nhân lớn làm ngộ độc rượu gây tổn thương đến các tế bào ở mắt và não. Dù không chứa độc tính như rượu methanol, rượu ethanol cũng gây ngộ độc khi uống quá nhiều trong thời gian ngắn, hay lạm dụng rượu trong thời gian dài. Người bị ngộ độc rượu sẽ có các triệu chứng bao gồm:
- Da hơi xanh, hoặc tím đặc biệt vùng xung quanh môi và móng tay.
- Lú lẫn, phản ứng chậm, không thể đi lại.
- Khó khăn trong việc duy trì ý thức.
- Hạ thân nhiệt.
- Nói không rõ, nói ngọng.
- Nôn mửa.
- Thở chậm, thở không đều.
- Trong tình trạng nghiêm trọng người bệnh có thể co giật, hôn mê, nghẹt thở, tổn thương não và tử vong.
- Đi tiểu tiện không kiểm soát.
- Cơ thể có mùi rượu nồng.
- Đau bụng, chướng bụng.
- Tê yếu một bên tay, chân hoặc mặt.
2. Xử trí khi phát hiện các triệu chứng ngộ độc rượu
Khi phát hiện ai đó có các triệu chứng như trên, cần đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời, tránh các biến chứng nặng xảy ra.
Khi phát hiện hay nghi ngờ một ai đó bị ngộ độc rượu bạn hãy thực hiện các bước sơ cấp cứu sau:
- Gọi cấp cứu
- Gọi người giúp đỡ, kiểm tra tình trạng của nạn nhân.
- Cố gắng giữ nạn nhân tỉnh táo, đặt nạn nhân ở tư thế đầu được kê cao.
- Nếu nạn nhân bất tỉnh hãy nằm nghiêng, tránh khả năng nôn ói bị hít sặc trở lại.
- Nếu còn tỉnh hãy cho nạn nhân uống nước.
- Dùng vải sạch hoặc chăn quấn quanh người để giữ ấm.
- Khai báo với nhân viên y tế các triệu chứng ban đầu và số lượng rượu nạn nhân đã uống.
3. Để hạn chế tình trạng ngộ độc rượu như trên, đề nghị:
Cục An toàn thực phẩm đã có công văn số 3253/ATTP-NĐTT ngày 25/12/2024 đề nghị Vụ Khoa học Công nghệ - Bộ Công thương triển khai các nội dung sau:
1. Chỉ đạo các cơ quan chức năng ngành Công Thương tại các địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm tra đột xuất các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu, chú trọng các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu nhỏ lẻ, các cơ sở nấu rượu thủ công; ngăn chặn kịp thời các loại rượu sản xuất, pha chế không đảm bảo an toàn, rượu không rõ nguồn gốc, không có nhãn mác đưa ra lưu thông trên thị trường gây ra nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng.
2. Tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về nguy cơ sử dụng rượu không an toàn; hướng dẫn các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu đảm bảo điều kiện an toàn thực phẩm, quản lý nguồn gốc nguyên liệu sản xuất rượu, thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về bảo đảm an toàn thực phẩm; nâng cao nhận thức của người tiêu dùng khi chọn lựa, sử dụng rượu, tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm rượu không rõ nguồn gốc, nhãn mác, xuất xứ./.
Cục An toàn thực phẩm.