Điếc nghề nghiệp (ĐNN) là bệnh lý phổ biến nhất trong nhóm các bệnh nghề nghiệp. Bệnh do tiếp xúc với tiếng ồn của môi trường lao động với cường độ cao trên mức gây hại. Bệnh diễn tiến chậm, không hồi phục.
Hiện nay, tỉ lệ người lao động đang làm việc trong môi trường có tiếng ồn như công trường xây dựng, nhà máy, mỏ, sân bay,... hay thậm chí một số nghề liên quan đến âm nhạc, nguy cơ mắc bệnh điếc nghề nghiệp là rất cao. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính hơn 600 triệu người lao động trên toàn thế giới tiếp xúc với mức độ tiếng ồn nguy hại hằng ngày.
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), bệnh nghề nghiệp chiếm tỷ lệ cao nhất hiện nay là điếc. Tỷ lệ người khám điếc trên tổng số người khám bệnh nghề nghiệp chung là 41%. Trong số người khám ĐNN thì tỷ lệ người được chẩn đoán ĐNN là 0,38%, chiếm tỷ lệ gần 90% so với các bệnh nghề nghiệp khác. Bệnh phổ biến ở nam giới, độ tuổi thường gặp là 35-45 tuổi.
Vì sao bệnh ĐNN hay bị bỏ qua?
ĐNN là một bệnh thường bị bỏ qua. Đây là một bệnh có thể ngăn ngừa nhưng do không chú ý tới nên khi phát hiện thì bệnh không thể hồi phục. ĐNN là bệnh do tiếp xúc với tiếng ồn của môi trường lao động, cường độ cao trên mức gây hại (trên 85 dBA).
Âm thanh cường độ cao gây hại tác động như một vi chấn thương âm trong thời gian dài và gây tổn thương không hồi phục ở các tế bào tiếp nhận âm thanh ở tai trong. Bệnh ĐNN diễn tiến chậm, phụ thuộc vào cường độ tiếng ồn và thời gian tiếp xúc. Ví dụ thính lực có thể bị ảnh hưởng nếu tiếp xúc với tiếng động lớn (tiếng nổ). Nhưng nệu chỉ tiếp xúc thời gian ngắn và âm lượng không quá lớn thì thính giác sẽ được cải thiện khi các tế bào tiếp nhận âm thanh ở tai trong hồi phục.
Đáng chú ý, đa số những người tiếp xúc với tiếng ồn thường xuyên không thể nhận thấy tác hại của nó cho đến một ngày chợt nhận ra rằng mình không thể nghe tốt như trước đây. Và việc tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn quá mức có thể dẫn đến giảm thính lực vĩnh viễn.
Khi bị ĐNN, người bệnh ở trong giai đoạn kích ứng vài tuần đến vài tháng sau khi tiếp xúc với tiếng ồn. Người lao động sẽ cảm thấy ù tai, nghe kém sau khi hết giờ làm việc. Thông thường, những người thân trong gia đình sẽ nhận thấy rằng một người có vấn đề về thính giác trước khi chính họ nhận ra điều đó.
Dự phòng bệnh ĐNN bằng cách nào?
Bệnh tuy không có khả năng hồi phục nhưng có thể dự phòng được bằng các biện pháp đơn giản. Để dự phòng bệnh, môi trường làm việc có tiếng ồn, môi trường lao động cần phải được đo quan trắc môi trường hàng năm; luôn đảm bảo cường độ tiếng ồn tiếp xúc phải dưới 80 dA.
Thêm vào đó, nơi làm việc cần có quy định thời gian tiếp xúc với tiếng ồn (nếu có vượt quá tiêu chuẩn), cải thiện tiếng ồn bằng các biện pháp kỹ thuật: cách âm, bôi trơn dầu máy …Khi tuyển dụng người lao động vào các vị trí có tiếp xúc với tiếng ồn cần khám sức khỏe để đảm bảo không có các tổn thương trước đó ở cơ quan thính lực.
Người lao động cần được khám, phát hiện sớm tình trạng mất thính lực thông qua khám định kỳ và sàng lọc thính lực. Ngoài ra, cần truyền thông giáo dục để người lao động tự giác đeo nút tai chống ồn…
Đối với người lao động sau khi được giám định ĐNN cần bố trí công việc khác phù hợp với sức khoẻ và sử dụng tai nghe tại nơi làm việc, trong cuộc sống hàng ngày giúp duy trì chất lượng cuộc sống...
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố