Bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do virus Chikungunya (CHIKV) gây ra. Bệnh đang có các đợt bùng phát tại một số khu vực. Bệnh gây đau, viêm khớp. Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh nhưng có nguy cơ cao bệnh xâm nhập vào nước ta [1].
Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết). Muỗi chủ yếu đốt vào ban ngày và có thể đạt đỉnh điểm hoạt động vào sáng sớm và chiều muộn.
Sự khác biệt giữa bệnh Chikungunya và bệnh sốt xuất huyết [2]:
Chủ động phòng bệnh Chikungunya
Để phòng bệnh Chikungunya Tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến cáo:
- Vệ sinh môi trường sạch sẽ, chủ động thu gom, loại bỏ các vật dụng chứa nước tù đọng quanh khu vực sinh sống như chai lọ, chậu cây, vỏ lốp xe…; thường xuyên vệ sinh nơi chứa nước, chum vại để cắt đứt vòng đời sinh sản của muỗi. Loại bỏ vùng nước đọng, vệ sinh quanh khu vực sống giúp ngăn chặn quá trình sinh sản của muỗi.
- Diệt muỗi nói chung, đặc biệt là muỗi ban ngày, diệt bằng phun hóa chất, diệt lăng quăng/bọ gậy tại hộ gia đình, các khu công cộng bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; đậy kín bể nước mưa để muỗi không vào đẻ trứng.
- Tránh muỗi đốt bằng cách ngủ màn, kể cả ban ngày (nếu có nhiều muỗi), có thể sử dụng các chất xua đuổi muỗi tự nhiên như tinh dầu tràm, tinh dầu sả, tinh dầu khuynh diệp, hoặc các loại kem bôi da có chứa các thành phần tự nhiên.
- Vệ sinh cơ thể, cố gắng giữ cơ thể khô ráo, vì muỗi rất thích môi trường ẩm. Đối với những người thường xuyên ra mồ hôi, da thường xuyên ẩm thì phải thận trọng hơn bằng cách mặc áo dài tay, mặc quần dài nếu có thể.
- Tăng cường sức đề kháng của cơ thể bằng chế độ ăn uống khoa học, vệ sinh, thể dục thường xuyên, lao động phù hợp,… điều trị tích cực các bệnh nền. Khi bị sốt, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.
- Tránh đi du lịch đến các vùng có dịch. Tăng cường giám sát và theo dõi tình hình dịch bệnh trên thế giới cũng như trong nước, tăng cường kiểm soát dịch bệnh tại các cửa khẩu, biên giới, khu du lịch …. Khi phát hiện có các trường hợp bệnh thì phải lên phương án giám sát và xử lý triệt để ổ dịch, không để dịch bệnh lan rộng [2].
Lê Thị Châu An (Khoa Kiểm Soát Bệnh Tật) tổng hợp
[1] Bộ Y tế thông tin về bệnh gây đau, viêm khớp do lây từ muỗi Ades. https://moh.gov.vn/tin-lien-quan/-/asset_publisher/vjYyM7O9aWnX/content/bo-y-te-thong-tin-ve-benh-gay-au-viem-khop-do-lay-tu-muoi-aedes
[2] 7 điều khác biệt giữa bệnh Chikungunya và sốt xuất huyết? https://suckhoedoisong.vn/7-dieu-khac-biet-giua-benh-chikungunya-va-sot-xuat-huyet-169250818153748811.htm.