Nhằm giảm tỷ lệ người dân hút thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc lá theo quy định của Luật phòng chống tác hại thuốc lá, từ tháng 10 đến tháng 11 năm 2025, Trung tâm Y tế (TTYT) khu vực Tân Bình phối hợp các Ủy ban nhân dân phường và phối hợp với Ban Giám hiệu các trường học tổ chức triển khai các hoạt động về phòng, chống tác hại thuốc lá trên địa bàn. Theo đó, Trung tâm Y tế quận Tân Bình đã xây dựng Kế hoạch số 259/KH-TTYT và tổ chức triển khai 2 lớp tập huấn và 21 buổi truyền thông trực tiếp trên địa bàn khu vực Tân Bình.
Việc sử dụng thuốc lá gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người. Theo Tổ chức Y tế thế giới, 90% bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi, 75% bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là do sử dụng thuốc lá. Tại Việt Nam, mỗi năm có trên 100.000 ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới trưởng thành nước ta sau 10 năm đã giảm từ hơn 54% xuống gần 39%. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là một trong 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới và là quốc gia đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN có số người trưởng thành hút thuốc lá cao nhất chỉ sau Indonesia và Philippines. Các báo cáo cho thấy mức tiêu thụ thuốc lá đã tăng trở lại (tổng sản lượng thuốc lá tăng 17% từ năm 2021-2023). Thiệt hại kinh tế do thuốc lá rất lớn, ước tính 108.000 tỷ đồng mỗi năm.
Những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Việc sử dụng thuốc lá điện tử đang tăng nhanh đặc biệt trong lứa tuổi học sinh. Những khó khăn này ảnh hưởng lớn tới các nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) và là nguyên nhân quan trọng dẫn đến nguy cơ làm cho tỷ lệ hút thuốc gia tăng trở lại nếu không tiếp tục có các biện pháp quyết liệt và kịp thời.
Thạc sĩ Đào Thị Thanh Nga tập huấn PCTHTL cho giáo viên các trường học Trung học cơ sở trên địa bàn trên địa bàn khu vực Tân Bình
Với 02 lớp tập huấn có sự tham dự của 50 khách mời trên mỗi lớp bao gồm cán bộ công an 6 phường; giáo viên các trường học Trung học cơ sở trên địa bàn. Thạc sĩ Đào Thị Thanh Nga - Trưởng Phòng thông & Giáo dục sức khoẻ (TT&GDSK), Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Anh - Nhân viên phòng TT&GDSK thuộc TTYT khu vực Tân Bình tham gia báo cáo viên các lớp tập huấn. Tại các lớp tập huấn, báo cáo viên chia sẻ về tác hại của việc sử dụng thuốc lá điếu truyền thống; kịp thời phổ biến thông tin về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha. Thuốc lá điện tử thường được quảng cáo là ít hại hơn thuốc lá truyền thống. Thuốc lá điện tử hấp dẫn giới trẻ bằng bao bì nhiều màu sắc sặc sỡ, với nhiều vị và không có mùi hôi khói thuốc gây khó chịu trên ngón tay. Tuy nhiên, thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotine là chất gây nghiện cao. Đồng thời, báo cáo viên cũng chia sẻ các quy định của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá và các văn bản hướng dẫn liên quan, hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc.
Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Anh tập huấn PCTHTL cho cán bộ công an 6 phường trên địa bàn khu vực Tân Bình
Trước thực trạng xuất hiện các sản phẩm thuốc lá: thuốc lá điện tử (TLĐT), thuốc lá nung nóng (TLNN), shisha… được ngành công nghiệp thuốc lá quảng cáo với thông tin sai sự thật, gây nhầm lẫn cho người sử dụng rằng các sản phẩm thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá điếu truyền thống, gây khó khăn cho hoạt động PCTHCTL; với vẻ ngoài thời thượng, hương vị đa dạng và chiêu thức quảng cáo tinh vi, TLĐT, TLNN đang ngày càng xâm nhập vào cuộc sống của trẻ em Việt Nam, trở thành chủ đề nóng không chỉ ngoài xã hội, mà cả trong trường học; trẻ em dễ dàng mua TLĐT, TLNN từ các tiệm tạp hóa nhỏ cho đến các cửa hàng trực tuyến…Trung tâm Y tế khu vực Tân Bình đã triển khai 1 cuộc truyền thông cho viên chức, người lao động tại sơn vị với 50 người tham dự, 10 cuộc truyền thông trực tiếp cho người dân 6 phường trên địa bàn với hơn 1000 người tham dự, 10 cuộc truyền thông trực tiếp cho học sinh tại các trường học trên địa bàn với khoảng 1000 học sinh tham dự.
Thạc sĩ Trần Thị Thuỷ Cúc – Quyền Giám đốc TTYT khu vực Tân Bình báo cáo viên truyền thông PCTHTL cho viên chức, người lao động tại đơn vị
Trong thời gian từ tháng 10 đến tháng 11 năm 2025, Trung tâm Y tế khu vực Tân Bình phối hợp Uỷ ban nhân dân 6 phường tổ chức tuyên truyền cho người dân, với sự tham dự báo cáo viên của Trung tâm Y tế và các Trạm Y tế phường, báo cáo viên nhấn mạnh về tác hại của thuốc lá đặc biệt là tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha; lợi ích của môi trường không khói thuốc, các địa điểm cấm hút thuốc lá theo quy định của Luật PCTHTL. Báo cáo viên cũng lưu ý Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khẳng định, không có bằng chứng TLĐT, TLNN ít hại hơn thuốc lá điếu. Cả hai đều chứa nicotine gây nghiện và có hại, đặc biệt với não bộ trẻ em. Một số sản phẩm TLĐT chứa các chất độc hại còn cao hơn thuốc lá điếu thông thường. Báo cáo viên nhấn mạnh thông điệp 03 sự thật: thuốc lá điện tử có hại cho sức khoẻ như thuốc lá truyền thống; thuốc lá điện tử không phải là công cụ giúp cai nghiện thuốc lá; thuốc lá điện tử đang nhắm vào giới trẻ.
Các báo cáo viên truyền thông PCTHTL cho người dân
Tại các buổi truyền thông cho học sinh của 05 trường THCS và THPT trên địa bàn khu vực Tân Bình được tổ chức sau giờ chào cờ đầu tuần nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức về tác hại của thuốc lá, bao gồm thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Việc cập nhật thông tin và kiến thức về tác hại của thuốc lá là yếu tố quan trọng giúp học sinh nhận diện rõ các sản phẩm thuốc lá ngày càng xuất hiện nhiều trong môi trường học đường dưới hình thức mới lạ, bắt mắt nhưng tiềm ẩn nguy cơ gây hại nghiêm trọng, góp phần nâng cao nhận thức của học sinh về ảnh hưởng trực tiếp của thuốc lá đến sức khỏe, đặc biệt ở lứa tuổi vị thành niên và thanh niên.
Truyền thông PCTHTL tại các trường THCS
Truyền thông PCTHTL tại trường THPT
Tại buổi truyền thông, báo cáo viên nhấn mạnh việc hút thuốc thường bắt đầu từ sự tò mò hoặc lời rủ rê “thử cho biết”, dẫn đến nguy cơ lệ thuộc và nghiện thuốc lá, gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe. Đồng thời, báo cáo viên gửi gắm thông điệp ý nghĩa: hãy mạnh dạn “dừng lại” nếu đã từng hút và giữ vững quyết tâm “không thử” đối với những người chưa bắt đầu. Trong buổi truyền thông, người tham dự cũng được trao đổi, đặt câu hỏi và giải đáp về những vấn đề liên quan đến thuốc lá và thuốc lá điện tử.
Các em học sinh tham gia trả lời câu hỏi của báo cáo viên
Truyền thông bằng hình thức trình chiếu video clip về PCTHTL tại trường THPT Nguyễn Chí Thanh
Việc triển khai các hoạt động tập huấn, truyền thông về PCTHTL trên địa bàn khu vực Tân Bình nhằm nâng cao nhận thức của học sinh, người dân và cộng đồng về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha…; nắm rõ các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; Nghị quyết 173/2024/QH15 ngày 30/11/2025 của Quốc hội, từ 1/1/2025 về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện; các văn bản hướng dẫn liên quan, hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc. Đây là biện pháp hữu hiệu giúp chủ động phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng học sinh, người dân tiếp cận hút thử và nghiện thuốc lá. Qua đó xây dựng môi trường không thuốc lá trong trường học và các cơ quan đơn vị, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội./.
Tin, ảnh: Nguyễn Thị Thuỳ Trang – Phòng TT&GDSK