Ung thư là vấn đề sức khỏe quan trọng nhất, không chỉ Việt Nam mà hầu hết các quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai trên toàn thế giới với khoảng 20 triệu ca mắc mới và gần 10 triệu người tử vong hằng năm. Xu hướng này sẽ ngày càng tăng lên trong nhiều năm tiếp theo. Tại Việt Nam, số ca mắc và tử vong do ung thư đang ở mức báo động. Theo thống kê của GLOBOCAN 2022, Việt Nam ghi nhận 180.480 ca mắc mới và 120.184 ca tử vong do ung thư. Việt Nam ở vị trí thứ 20 về tỷ lệ mắc mới tại châu Á, và thứ 101 trên toàn cầu [1].
Các biện pháp phòng chống bệnh ung thư
1. Bỏ thuốc lá: Thuốc lá là một trong những nguyên nhân của hầu hết các bệnh ung thư phổi, ung thư phế quản, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản… Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi gấp 25 lần so với người không hút. Không chỉ vậy, người sống trong môi trường nhiều khói thuốc cũng có nguy cơ mắc ung thư cao từ 20-30%. Do đó, cần phải tránh xa thuốc lá.
2. Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, duy trì cơ thể cân đối: Luyện tập thể dục thể thao đều đặn luôn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có phòng, chống ung thư. Mỗi ngày hãy cố gắng dành thời gian tập luyện khoảng 30 phút hoặc mỗi tuần khoảng 75-150 phút. Bên cạnh đó, nên tránh ngồi lâu một chỗ, tăng cường vận động ngay khi có thể.
3. Chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống lành mạnh thực sự vô cùng quan trọng trong việc chống ung thư. Nghiên cứu cho thấy có đến 40% loại ung thư có thể được ngăn chặn nhờ chế độ ăn uống khoa học với các thực phẩm phòng chống ung thư.
+ Tăng cường các loại rau quả và trái cây tươi, ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt, giàu chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày. Hạn chế tiêu thụ những thực phẩm nhiều calo, chứa nhiều đường tinh luyện, giàu chất béo bão hòa và chất béo như khoai tây chiên, thức ăn nhanh, thức uống có ga, nước tăng lực...
+ Tránh uống nhiều rượu bia vì sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư thực quản, ung thư vú, đại tràng, gan, thận…
+ Hạn chế ăn đồ chế biến sẵn như thịt nguội, dăm bông, xúc xích, thực phẩm đóng hộp. Tập trung vào những thực phẩm có nguồn gốc thực vật và chứa chất béo lành mạnh như dầu ô liu, bơ và cá thay cho thịt đỏ.
4. Bảo vệ cơ thể trước ánh nắng mặt trời: Tia cực tím như UVA, UVB, UVC có trong ánh nắng mặt trời có thể làm cháy nắng, tổn thương và gây ung thư da.
5. Tiêm phòng vắc xin: Một số vắc xin có thể giúp phòng chống ung thư hiệu quả như: Vắc xin viêm gan B: Phòng tránh viêm gan siêu vi B và làm giảm thiểu nguy cơ mắc xơ gan, ung thư gan về sau. Vắc xin HPV: Tiêm vắc xin HPV được khuyến nghị cho nữ giới từ 9 - 26 tuổi nhằm phòng ngừa ung thư cổ tử cung, u nhú bộ phận sinh dục, sùi mào gà...
6. Tránh những hành vi có nguy cơ gây ung thư:
- Dùng bao cao su khi quan hệ tình dục sẽ giúp tránh nguy cơ nhiễm virus như HPV và HIV cũng như các bệnh lây qua đường tình dục khác. Không dùng chung kim tiêm với người khác vì có thể dẫn đến lây nhiễm HIV, virus viêm gan B, C phòng ung thư gan.
- Tránh tiếp xúc với các hóa chất nông nghiệp và công nghiệp: Các loại chất thải, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp; các loại khí đốt, khói bụi và phụ gia hóa học trong sản xuất công nghiệp không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn gây nguy hại cho sức khỏe của con người.
7. Khám sức khỏe và tầm soát ung thư định kỳ: Khám sức khỏe tổng quát và tầm soát ung thư định kỳ, đặc biệt những người có nguy cơ cao giúp phát hiện các mầm mống ung thư trong cơ thể ngay cả khi chưa có biểu hiện rõ ràng, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị [2].
Lê Thị Châu An/ Khoa Kiểm soát bệnh tật
[1]. https://www.qdnd.vn/y-te/tin-tuc/so-nguoi-mac-va-tu-vong-do-ung-thu-tai-viet-nam-ngay-cang-cao-802200
[2]. http://soyte.laichau.gov.vn/ttksbenhtat/tin-tuc-su-kien/mot-so-bien-phap-phong-chong-ung-thu.html