HIV không thể tồn tại lâu ngoài cơ thể người (ví dụ trên những bề mặt) và chủng vi-rút này cũng không thể nhân lên, sinh sản khi không ở trong cơ thể vật chủ là người. Vì vậy HIV không thể lây truyền qua những con đường sau:
- Không lây truyền qua muỗi, ve hoặc những loại côn trùng khác.
- Không lây truyền qua mồ hôi, nước mắt hay nước bọt.
- Không lây truyền qua ôm, hôn, bắt tay, dùng chung toilet, dùng chung chén đĩa hoặc “hôn xã giao” với người nhiễm HIV.
- Không lây truyền qua những hoạt động tình dục mà không có tiếp xúc với dịch thể nhiễm HIV (máu, dịch tiết sinh dục).
- Không lây truyền qua không khí.
Những yếu tố tăng nguy cơ nhiễm hoặc lây nhiễm HIV
Tải lượng vi-rút (viral load)
- Người có tải lượng vi-rút HIV cao hơn sẽ dễ lây nhiễm HIV hơn.
- Tải lượng vi-rút HIV là lượng vi-rút HIV có trong máu người nhiễm HIV.
- Tải lượng vi-rút HIV cao nhất trong giai đoạn nhiễm cấp tính, và không được điều trị HIV.
- Sử dụng thuốc HIV có thể giảm tải lượng vi-rút HIV xuống rất thấp, có thể thấp đến ngưỡng dưới 200 bản sao/ml máu thì xét nghiệm không thể phát hiện vi-rút HIV trong máu (còn được gọi là “tải lượng vi rút không phát hiện được”).
- Những người nhiễm HIV có “tải lượng vi rút không phát hiện được” có thể sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn. Theo những nghiên cứu khoa học gần đây, những người có “tải lượng vi rút không phát hiện được” (tải lượng vi rút dưới 200 bản sao/ml máu) hầu như không có khả năng lây truyền HIV cho người khác (Theo Cộng đồng y khoa và khoa học toàn cầu đi tiên phong trong nghiên cứu và điều trị HIV/AIDS công bố tại Hội nghị QUốc tế lần thứ 9 về AIDS tại Paris 07/2017).
Những bệnh lây truyền qua đường tình dục khác (STDs)
- Nếu một người mắc phải những bệnh lây truyền qua đường tình dục khác (STDs), thì họ cũng dễ mắc hoặc lây truyền HIV hơn.
- Xét nghiệm và điều trị những bệnh STDs có thể giảm nguy cơ nhiễm hoặc lây truyền HIV và những bệnh STDs khác.
- Nếu một người nhiễm HIV và có cũng như duy trì được “tải lượng vi rút không phát hiện được”, thì mắc mắc một STD không làm tăng nguy cơ lây truyền HIV. Nhưng STDs có thể gây ra những vấn đề khác.
- Sử dụng bao cao su có thể giảm thiểu khả năng mắc hoặc lây truyền những STDs truyền qua dịch sinh dục (bệnh lậu, HIV và Chlamydia – gây ra viêm nhiễm sinh dục). Tuy nhiên, bao cao su lại ít hiệu quả để bảo vệ bạn trước những bệnh STDs lây truyền qua vết loét hoặc xướt trên da (sùi mào gà, giang mai,…)
Sử dụng đồ uống có cồn và các chất ma túy
- Khi một người sử dụng đồ uống có cồn hoặc ma túy, thường họ sẽ có xu hướng thực hiện những hành vi tình dục nguy hiểm (ví dụ: quan hệ tình dục không có biện pháp an toàn, quan hệ tình dục ngoài ý muốn,…) Từ đó dẫn đến nguy cơ cao nhiễm hoặc truyền nhiễm HIV.
Tài liệu tham khảo:
- “Topic HIV” – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ.
- “Không phát hiện = không lây truyền” – Cục phòng, chống HIV/AIDS.
- “Công bố tại Hội nghị Quốc tế lần thứ 9 về AIDS tại Paris 07/2017” - Cộng đồng y khoa và khoa học toàn cầu đi tiên phong trong nghiên cứu và điều trị HIV/AIDS.
Bs. Nguyễn Hoàng Phúc Nguyên – P.TTGDSK [Tổng hợp]