Suy tim là một trong những hậu quả sau cùng của bệnh tim mạch nói chung và của tăng huyết áp nói riêng, hiện là gánh nặng lớn cho ngành y tế toàn thế giới. Suy tim do tăng huyết áp diễn ra âm thầm trong nhiều năm. Huyết áp tăng cao khiến tim bơm máu khó khăn hơn, cơ tim phải làm việc nhiều hơn, từ đó lâu dài dẫn đến cơ tim phát triển dày lên và thay đổi cấu trúc tim.
Ngoài ra, thành mạch máu cũng dày lên (hậu quả của tăng huyết áp) sẽ làm giảm tính đàn hồi của mạch máu và tăng khả năng tích tụ chất béo tại động mạch vành. Điều này dẫn đến chức năng tim rối loạn và người bệnh phải đối mặt với các cơn đau tim khá thường xuyên, nguy cơ mắc các bệnh lý như nhồi máu cơ tim, suy tim ứ huyết.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đã đưa ra 5 dấu hiệu FACES để nhận biết các biểu hiện sớm của bệnh suy tim:
1. F (Fatigue): Mệt mỏi
Tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của các mô cơ thể. Cơ thể chuyển máu khỏi các cơ quan ít quan trọng hơn, đặc biệt là các cơ ở tay chân, và gửi máu đến tim và não. Khi tim không thể bơm đủ máu giàu oxy để đáp ứng nhu cầu năng lượng của cơ thể, một cảm giác chung là cảm thấy mệt mỏi: cảm giác mệt mỏi tất cả các thời gian trong ngày và khó khăn với các hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như mua sắm, leo cầu thang, đi chợ hoặc đi bộ.
2. A (Activity limitation): Hạn chế hoạt động
Người suy tim thường không thể thực hiện các hoạt động bình thường của họ vì họ trở nên dễ dàng mệt mỏi và khó thở.
3. C (Congestion): Ứ trệ, sung huyết
Chất lỏng tích tụ trong phổi có thể gây ho, thở khò khè và khó thở dai dẳng. Ho đi kèm chất đàm trắng hoặc máu.
4. E (Edema or ankle swelling): Phù hoặc sưng mắt cá chân
Khi dòng máu chảy ra khỏi tim chậm lại, máu trở về tim qua các tĩnh mạch sẽ bị trào ngược lên, gây ra chất lỏng tích tụ trong các mô. Thận kém khả năng thải natri và nước, cũng gây ra tình trạng giữ nước trong các mô. Khi tim không đủ sức mạnh để bơm máu trở lại, chất lỏng có thể tích tụ gây phù hoặc sưng mắt cá chân, đùi và bụng. Dấu hiệu dễ thấy là bạn nhận ra giày dép và áo quần trở nên chật hơn. Chất lỏng dư thừa có thể gây tăng cân nhanh chóng.
5. S (Shortness of breath): Khó thở
Khó thở khi hoạt động (thường gặp nhất), khi nghỉ ngơi hoặc trong khi ngủ, cơn khó thở có thể xuất hiện đột ngột và đánh thức bạn dậy. Bạn thường có khó thở khi nằm và có thể cần phải nằm cao đầu hoặc nửa trên cơ thể để giảm bớt khó thở. Bạn thường thường thức dậy với cảm giác mệt mỏi hoặc cảm thấy lo lắng và bồn chồn. Nguyên nhân là do máu “tràn” trong các tĩnh mạch phổi bởi vì tim hoạt động kém đi gây ra tình trạng ứ trệ dòng máu, nặng hơn có thể gây phù phổi [1].
Nếu bản thân hoặc người nhà có bất kỳ các triệu chứng trên, cần được đưa đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị. Ngoài ra, kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần hoặc thường xuyên kiểm tra chỉ số huyết áp giúp phát hiện sớm nhất các dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh cũng như các bệnh lý có thể dẫn đến suy tim.
Lê Thị Châu An/Khoa Kiểm soát bệnh tật
[1] https://benhvien108.vn/5-dau-hieu-canh-bao-som-suy-tim.htm