Trên thế giới mỗi năm có 2,5 triệu người chết do nhồi máu cơ tim nhồi máu cơ tim, trong đó 25% tử vong trong giai đoạn cấp tính của bệnh. Nguyên nhân chính gây ra nhồi máu cơ tim là do cục máu đông hình thành làm tắc động mạch vành (động mạch nuôi dưỡng trái tim), dẫn tới hoại tử cơ tim. Ngoài ra, tình trạng co thắt mạch vành cũng có thể làm ngừng trệ dòng máu dẫn đến nuôi cơ tim.
Những yếu tố nguy cơ của nhồi máu cơ tim
Béo phì, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá, thuốc lào, tăng huyết áp, đái tháo đường, gia đình có người mắc bệnh tim mạch sớm. Trong đó, tăng huyết áp làm tăng nguy cơ bị nhồi máu cơ tim lên đến 1,5 lần.
Biểu hiện của nhồi máu cơ tim
Biểu hiện thường gặp là đau ngực trái dữ dội, kéo dài hơn 15-30 phút, có khi kèm vã mồ hôi và khó thở, mệt nhiều, không dám vận động nặng vì gia tăng cơn đau. Đau có thể lan ra cánh tay cẳng tay trái đến ngón út và áp út bàn tay trái, hoặc có thể lan sau lưng hoặc hàm dưới trái.
Ở những người đã có tiền sử bệnh thiếu máu cơ tim, đau ngực dữ dội cần tham vấn bác sĩ ngay. Trong quá trình di chuyển đến cơ sở y tế cần di chuyển bằng các phương tiện an toàn, tránh vận động gắng sức trong quá trình di chuyển.
Một số người bị nhồi máu cơ tim có thể chỉ biểu hiện bằng khó thở nhẹ hay mệt khi vận động mà không đau ngực, do đó có thể sẽ bị bỏ sót.
Gần như tất cả những người nhồi máu cơ tim mà không có biến chứng gì đều có thể tiếp tục nghề cũ của mình, trung bình một tháng sau tính từ ngày bắt đầu đau. Những người lao động trí óc dùng ít năng lượng, tim đỡ tốn sức, nên có thể trở lại với công việc sớm hơn những người lao động chân tay.
Các khuyến cáo về phòng bệnh và phòng tránh bệnh tái phát
- Chế độ dinh dưỡng và lối sống: Không hút thuốc lá, uống rượu, ăn nhiều đồ mỡ, phủ tạng động vật và thức khuya.
- Về thể dục thể thao, nên bắt đầu hoạt động sớm. Nên tránh tập tạ, lặn dưới nước.
- Về tâm lý, điều hết sức quan trọng là theo đúng lời khuyên của thầy thuốc. Không nên quá sợ hãi (sợ tái phát, sợ mất việc...), quá lo lắng làm khó ngủ và mất bình tĩnh.
- Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa đúng loại, đủ liều lượng và lâu dài. Người bệnh cần tuân thủ lời dặn của bác sĩ về chế độ ăn, vận động thể lực thường xuyên với mức độ cho phép, cách dùng thuốc và thời gian tái khám.
Cần cảnh giác với những cơn đau ngực và các dấu hiệu khác vì sau nhồi máu cơ tim không có nghĩa là bệnh đã hết hẳn mà phải điều trị tiếp tục vì tổn thương mạch vành có thể xảy ra ở những nhánh động mạch khác một khi nguy cơ của nó không được khắc phục (tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu...).
Kiểm soát huyết áp tốt làm giảm tới 25% nguy cơ bị nhồi máu cơ tim. Người dân cần lưu ý kiểm tra chỉ số huyết áp định kỳ. Đặc biệt người có bệnh lý về tăng huyết áp cần tuân thủ về các hướng dẫn dùng thuốc của y, bác sĩ.
Lê Thị Châu An/Khoa Kiểm soát bệnh tật
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Y tế. Tài liệu truyền thông, giáo dục sức khỏe cộng đồng về phòng chống bệnh tăng huyết áp và bệnh tim mạch.