Thành phố Hồ Chí Minh đã được công nhận loại trừ bệnh sốt rét từ năm 2020. Các ca bệnh ghi nhận tại Thành phố đều là những trường hợp đến từ vùng lưu hành sốt rét trong và ngoài nước. Kết quả giám sát côn trùng cho thấy không phát hiện muỗi truyền bệnh sốt rét (muỗi đòn xóc) tại Thành phố. Nguy cơ lây lan bệnh sốt rét tại thành phố là rất thấp.
Ảnh minh hoạ (nguồn: Viện sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP.HCM)
Trong năm 2021, cả nước có 465 bệnh nhân sốt rét, giảm 67% so với năm 2020, không có ca sốt rét ác tính, không có ca sốt rét tử vong. Tại miền Nam, có 43 ca sốt rét được ghi nhận, giảm 76% so với năm 2020. Đến hết năm 2021 cả nước đã có 36 tỉnh thành được công nhận loại trừ bệnh sốt rét. Theo kế hoạch, Việt Nam đang phấn đấu để đạt loại trừ sốt rét vào năm 2030.
Tại thành phố Hồ Chí Minh, từ năm 2011 đến nay không phát hiện ca bệnh sốt rét nội tại và đã đươc công nhận loại trừ sốt rét từ năm 2020. Hiện nay, Thành phố đang trong giai đoạn “Phòng ngừa sốt rét quay trở lại sau loại trừ”. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (HCDC) vẫn duy trì các hoạt động giám sát thường xuyên ca bệnh và côn trùng truyền bệnh cùng các hoạt động chuyên môn theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Do là nơi có biến động dân cư rất lớn và cũng là nơi tập trung nhiều bệnh viện tuyến cuối nên hàng năm thành phố Hồ Chí Minh vẫn ghi nhận một số trường hợp sốt rét. Những trường hợp này đều là những người đến từ vùng đang có dịch sốt rét lưu hành trong và ngoài nước. Kết quả giám sát trung gian truyền bệnh sốt rét tại thành phố hiện nay không phát hiện muỗi truyền bệnh. Vì vậy nguy cơ lây lan bệnh sốt rét tại thành phố là rất thấp.
Ngành y tế khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp ngăn ngừa muỗi đốt để phòng tránh bệnh sốt xuất huyết – đang là bệnh truyền nhiễm lưu hành tại thành phố cũng như phòng các bệnh do muỗi truyền khác.
Được biết muỗi truyền bệnh sốt rét là muỗi Anopheles hay còn được gọi là muỗi đòn xóc. Có thể phân biệt muỗi sốt rét với các muỗi khác ở tư thế đậu. Hình thể muỗi truyền bệnh sốt rét đậu giống như một cây đòn nên còn có tên là muỗi đòn xóc. Các muỗi khác khi đậu thì thân hơi gù, bụng hơi chúi về phía mặt phẳng muỗi đậu.
Trung tâm Kiển soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC)